Ἅγιοι Ἰάσονας καὶ Σωσίπατρος οἱ Ἀπόστολοι (29 Απριλίου)
ἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι Ἰάσων καί Σωσίπατρος ἀνήκουν στή χορεία τῶν Ἀποστόλων τοῦ Κυρίου καί κατάγονταν ὁ μέν Ἰάσων ἀπό τήν Ταρσό ἢ τήν Θεσσαλονίκη, κατά τό παλαιό χειρόγραφο, ὅπως σημειώνει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ὁ δέ Σωσίπατρος ἀπό τήν Ἀχαΐα.
Τό ὄνομα τοῦ Ἰάσων ἀπαντᾶ σέ δύο ἀπό τά βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης. Στίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων καί στήν πρός Ρωμαίους Ἐπιστολή τοῦ Παύλου.
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, μετά τούς Φιλίππους, ἦλθε στήν Θεσσαλονίκη, ὅπου δίδαξε ἐπί τρεῖς ἑβδομάδες. Ἡ διδασκαλία του ἐπέσυρε τό μίσος τῶν Ἰουδαίων, οἱ ὁποῖοι στράφηκαν ἐναντίον του, παρακινώντας καί τούς ἀγοραίους τῆς πόλεως. Ἐπειδή φιλοξενοῦνταν στό σπίτι τοῦ Ἰάσονος, οἱ Ἰουδαῖοι τόν ἀναζήτησαν ἐκεῖ. Δέν τόν βρῆκαν ὅμως, γι’ αὐτό ἔσυραν τόν Ἰάσονα καί τούς ἄλλους ἀδελφούς στούς πολιτάρχες, δηλαδή στούς δημοτικούς ἄρχοντες. Στήν ἀφήγηση αὐτή τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων ἀναφέρεται γιά πρώτη φορά τό ὄνομα τοῦ Ἰάσονα. Στήν πρός Ρωμαίους Ἐπιστολή ὁ Παῦλος ἀναφέρει τόν Ἰάσονα μέ ἐκείνους πού ἀπηύθυναν χαιρετισμούς στούς παραλῆπτες τῆς Ἐπιστολῆς.
Ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ἀπό τήν ὁποία ἔχουμε τίς πρῶτες πληροφορίες καί συγκεκριμένα στήν πρός Ρωμαίους Ἐπιστολή, ὁ Ἰάσων καί ὁ Σωσίπατρος χαρακτηρίζονται «συγγενεῖς» τοῦ Ἀποστόλου Παύλου. Ὁ χαρακτηρισμός αὐτός δημιούργησε ὁρισμένα ἐρωτήματα. Κατά πᾶσα πιθανότητα σημαίνει ὅτι ὁ Παῦλος καί ὁ Ἰάσων ἦταν ὁμότεχνοι, πάντως ὄχι συγγενεῖς ἐξ αἵματος. Ἐν τούτοις, ὅπως δέχονται οἱ ἐρευνητές, ὁ ἀναφερόμενος στίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων καί στήν Ἐπιστολή εἶναι ἕνα καί τό αὐτό πρόσωπο. «Τούτου τοῦ Ἰάσονος», λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «καί Λουκᾶς μέμνηται. Οὐ γάρ ἁπλῶς συγγενῆν μέμνηται, εἰ μή καί τήν εὐσέβειαν εἶεν ἑοικότως αὐτῷ». Μέ τό ἴδιο πνεῦμα ὁμιλεῖ καί ὁ Θεοφύλακτος: «Εἰ μή γάρ τοιοῦτοι ἦσαν, οὐκ ἂν αὐτῶν ἐμνήσθη». Στό ἴδιο συμπέρασμα καταλήγουν ὁ Θεοδώρητος Κύρου, ὁ Οἰκουμένιος καί ὅλοι οἱ νεότεροι ἑρμηνευτές· δέχονται δηλαδή ταυτισμό τοῦ Ἰάσονος τῶν Πράξεων καί τῆς Ἐπιστολῆς.
Ὁ Ἰάσων φαίνεται ὅτι διατηροῦσε μικρό ἐργαστήριο ὑφαντουργίας, στό ὁποῖο ὁ Παῦλος βρῆκε ἐργασία. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ συνεργάτης τοῦ Ἀποστόλου ἦταν ἐγκατεστημένος στή Θεσσαλονίκη καί ἴσως μονίμως. Τό Μηναῖον τῆς Ἐκκλησίας φέρει τόν Ἰάσονα Ταρσέα ὡς πρός τήν καταγωγή. «Τούτων ὁ μέν Ἰάσων Ταρσεύς ἦν, ὃς καί πρῶτος ἐκεῖθεν ζωγρεῖται πρός τήν εὐσέβειαν». Ἴσως ἡ ἄποψη αὐτή σχηματίσθηκε ἀπό τήν φράση τοῦ Παύλου «οἱ συγγενεῖς μου» καί κυρίως ἀπό παρερμηνεία σχετικῆς φράσεως τῶν λεγομένων «Πράξεων τῶν Ἁγίων», ἔργο κατά πᾶσα πιθανότητα τοῦ 9ου αἰῶνος μ.Χ. Οἱ «Πράξεις τῶν Ἁγίων» ἀναφέρουν ὅτι ὁ Ἰάσων καταστάθηκε ἀπό τόν Παῦλο, Ἐπίσκοπος Ταρσοῦ. «Ἐξ ἀρχῆς», λέγει τό κείμενο τῶν «Πράξεων τῶν Ἁγίων», «ὁμοῦ Ἰάσων τῆς Ταρσοῦ μητρόπολιν κυβερνῶν ἐμπεπίστευτο παρά Παύλου ὡς οἰκείαν πατρίδα». Ἀλλά τό «οἰκείαν πατρίδα» δέν ἀναφέρεται στόν Ἰάσονα, ἀλλά στόν Ταρσέα Παῦλο, πού ἐμπιστεύθηκε τήν πατρίδα του στόν Ἰάσονα. Ἀλλά καί ἂν ἀκόμη ὁ Ἰάσων καταγόταν ἀπό τήν Ταρσό, δέν θά ἦταν Χριστιανός πρίν ἀπό τήν ἐγκατάστασή του στή Θεσσαλονίκη. Τοῦτο εἶναι εὔκολο νά τό ἰσχυρισθοῦμε, διότι ἐάν εἶχε γνωρίσει τήν χριστιανική πίστη στήν Ταρσό, βρισκόμενος στήν Θεσσαλονίκη ἔπρεπε τουλάχιστον νά εἶχε προλειάνει τό ἔδαφος. Τό μόνο βέβαιο εἶναι ὅτι ὁ Ἰάσων ζοῦσε στήν Θεσσαλονίκη καί ὅτι ἔγινε μαθητής τοῦ Ἀποστόλου Παύλου.
Ἡ γνώμη τοῦ Holzner ὅτι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἦλθε ἀπό τούς Φιλίππους στή Θεσσαλονίκη κομίζοντας Ἐπιστολές πρός τόν Ἰάσονα, συνηγορεῖ ὑπέρ τῆς ἀπόψεως ἐκείνης ὅτι ὁ Παῦλος δέν γνώριζε τόν Ἰάσονα καί ὅτι ὁ Ἰάσων γνώρισε τόν Χριστιανισμό ἀπό τόν Παῦλο. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στά πρῶτα χρόνια τῆς ἱεραποστολικῆς δράσεώς του, ἐπισκεπτόταν καταρχήν τούς Ἰουδαίους καί ἔπειτα ἀπευθυνόταν στούς Ἐθνικούς. Ἔτσι καί στή Θεσσαλονίκη, ὅπως εἶναι γνωστό, πρῶτα ἐπισκέφθηκε τή συναγωγή, ὅπου καί μίλησε. Πολλοί ἀπό τούς ἑρμηνευτές ἰσχυρίζονται ὅτι ὁ Ἰάσων ἦταν Ἰουδαῖος. Τό ὄνομα Ἰάσων ἦταν συνηθισμένο στούς Ἕλληνες, τό ἔπαιρναν ὅμως καί πολλοί Ἑλληνιστές Ἰουδαῖοι. Ἡ πληροφορία τοῦ Δωροθέου Τύρου, ὅτι ὁ Ἰάσων ἦταν ἕνας ἀπό τούς Ἑβδομήκοντα Μαθητές τοῦ Κυρίου ἔχει ἀποκρουσθεῖ.
Ἡ δράση τοῦ Ἰάσονος, ἀρχίζει ἀμέσως μετά τήν μεταστροφή του στόν Χριστό. Φιλοξενεῖ τόν Παῦλο στό σπίτι του, προσφέρει στόν δάσκαλο καί στούς πρώτους Χριστιανούς τή βοήθειά του, διαθέτει τό ἴδιο του τό σπίτι γιά τίς συνάξεις καί ὑφίσταται διώξεις χάρη τοῦ Εὐαγγελίου. Ἡ ἀναζήτηση τοῦ Παύλου ἀπό τούς Ἰουδαίους καί ἡ σύλληψη τοῦ Ἰάσονος στή Θεσσαλονίκη ἦταν πράξη ἀνεύθυνη. Ἂν πράγματι οἱ κατηγορίες ὅτι ἐνεργοῦσε κατά τοῦ Καίσαρος ἦταν ἐπιβεβαιωμένες, τότε ἔπρεπε νά γίνει ἔρευνα ὄχι ἀπό τόν ὄχλο, ἀλλά ἀπό τίς ἀρχές. Οἱ πολιτάρχες, ὕστερα ἀπό ἐξέταση στήν ὁποία ὑπέβαλαν τόν Ἰάσονα καί τούς ἀδελφούς, τούς ἄφησαν ἐλεύθερους καί τούς διαβεβαίωσαν ὅτι δέν ἐπρόκειτο νά ἐνοχληθοῦν. Παρ’ ὅλα αὐτά, ἡ θέση τοῦ Ἰάσονος δέν ἔπαυσε νά εἶναι ἐπισφαλής.
Ὅλα αὐτά ἀποτελοῦν προοίμιο ἄλλων διώξεων πού ἐπρόκειτο νά ὑποστεῖ ὁ Ἰάσων. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος, ἐπαινώντας τόν Ἀπόστολο Ἰάσονα, τόν χαρακτηρίζει θαυμαστό: «Θαυμαστός ὁ ἀνήρ εἰς κινδύνους ἑαυτόν ἐκδούς καί ἐκπέμψας αὐτούς».
Μετά τά συμβάντα στή Θεσσαλονίκη, ὁ Παῦλος ἀναχωρεῖ γρήγορα γιά τήν Βέροια. «Οἱ δέ ἀδελφοί διά νυκτός ἐξέπεμψαν τόν τε Παῦλον καί Σίλαν εἰς Βέροιαν». Πρωτοστάτης γιά τή φυγάδευση τοῦ διδασκάλου τους ἦταν ὁ Ἰάσων, ὁ ὁποῖος ἔμεινε στή Θεσσαλονίκη διοργανώνοντας τήν πρώτη Ἐκκλησία.
Ὅταν οἱ Ἀπόστολοι Τιμόθεος καί Σίλας πῆγαν στήν Κόρινθο, ὁ Ἰάσων τούς ἔδωσε χρήματα γιά τόν Παῦλο. Καί ὅταν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἔγραφε τήν πρός Ρωμαίους Ἐπιστολή, ὁ Ἰάσων ἦταν στήν Κόρινθο καί ἀπηύθυνε χαιρετισμούς στούς Χριστιανούς τῆς κοινότητος τῆς Ρώμης.
Μία παράδοση φέρει τόν Ἀπόστολο Ἰάσονα Ἐπίσκοπο τῆς γενέτειρας τοῦ διδασκάλου του, τόν δέ Ἀπόστολο Σωσίπατρο Ἐπίσκοπο Ἰκονίου. Ἄλλη πάλι παράδοση, τήν ὁποία ὅμως ἀποκρούουν οἱ ἑρμηνευτές, θέλει τόν Ἰάσονα Ἐπίσκοπο Ἰκονίου. Τόσο ὁ Ἰάσων ὅσο καί ὁ Σωσίπατρος ἦλθαν στήν Κέρκυρα, ὅπου ἀνέπτυξαν πλούσια δράση.
Καί οἱ δύο συνεργάτες τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ἐξαιτίας τῆς ἱεραποστολικῆς τους δραστηριότητας, συκοφαντήθηκαν, συνελήφθησαν καί ρίχθηκαν στή φυλακή ἀπό τόν ἡγεμόνα Κερκυλλίνο. Στήν φυλακή μετέστρεψαν ἑπτά ληστές στόν Χριστό, οἱ ὁποῖοι ἀργότερα μαρτύρησαν γιά τήν πίστη τους. Οἱ δύο Ἀπόστολοι παραδόθηκαν ἀπό τόν ἡγεμόνα στόν ἔπαρχο Καπριανό, ὁ ὁποῖος μήν μπορώντας νά τούς μεταπείσει, τούς ἔριξε στήν φυλακή.
Τά βασανιστήρια πού ὑπέστησαν ἀπό τόν ἔπαρχο οἱ δύο Ἀπόστολοι, συγκίνησαν τήν θυγατέρα τοῦ ἡγεμόνος, Κέρκυρα, ἡ ὁποία ἀσπάσθηκε τόν Χριστιανισμό. Οἱ δύο Ἀπόστολοι ρίχθηκαν σέ ἕνα σιδερένιο καζάνι, ὅπου ὑπῆρχε πίσσα καί ρητίνη. Ὁ Ἰάσων ἐξῆλθε ἀβλαβής, ἐνῷ ὁ Σωσίπατρος πέθανε. Ἀπό τή δοκιμασία αὐτή τῶν δύο Ἀποστόλων, ὁ ἡγεμόνας μετανόησε, κατηχήθηκε, βαπτίσθηκε καί μετονομάσθηκε Σεβαστιανός.
Ὁ Ἀπόστολος Ἰάσων, ὅπως ἀναφέρουν οἱ «Πράξεις τῶν Ἁγίων», ἔζησε μέχρι τά βαθειά γεράματα, διακονώντας τήν Ἐκκλησία τῆς Κέρκυρας καί χτίζοντας ναούς. Οἱ Κερκυραίοι γιά τήν προσφορά τῶν δύο Ἀποστόλων, τούς εὐλαβοῦνται καί πρός τιμήν τους ὑπάρχει περικαλλής ναός, πού θεωρεῖται ὁ ἀρχαιότερος στήν πόλη.
Οἱ τίμιες κάρες τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἰάσονος καί Σωσιπάτρου φυλάσσονται μέ εὐλάβεια στήν ἱερά μονή Ὁσίου Λουκᾶ Βοιωτίας.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Δυάς ἡ ὁμότροπος, τῶν Ἀποστόλων Χριστοῦ, Ἰάσων ὁ ἔνδοξος, Σωσίπατρος ὁ κλεινός, συμφώνως τιμάσθωσαν· οὗτοι γάρ δεδεγμένοι, τόν τῆς χάριτος λόγον, ηὔγασαν ἐν Κερκύρᾳ, εὐσεβείας τό φέγγος, πρεσβεύοντες τῷ Κυρίῳ, ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Κοντάκιον. Ἦχος β’. Χειρόγραφον εἰκόνα.
Τοῖς δόγμασι τοῦ Παύλου καταυγασθέντες, γεγόνατε φωστῆρες τῆς οἰκουμένης, τρισμακάριοι· καταυγάζετε γάρ ἀεί κόσμον θαύμασιν, Ἰάσων, ἡ πηγή τῶν ἰαμάτων, Σωσίπατρε, Χριστοῦ Μαρτύρων κλέος, Ἀπόστολοι θεοφόροι, προστάται τῶν ἐν ἀνάγκαις, καθικετεύσατε Θεῷ, τοῦ σωθήναι τάς ψυχάς ἡμῶν.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις Ἀποστόλων ἡ ξυνωρίς, τῆς σεπτῆς Τριάδος, δημηγόροι καί ὑπουργοί, σύν τῷ Σωσιπάτρῳ, Ἰάσων θεοφόρε· ὑμεῖς γάρ ἀληθείας, ὤφθητε στόματα.
Ἁγία Μάρτυς Κέρκυρα ἔζησε τόν 1ο αἰώνα μ.Χ. καί ἦταν θυγατέρα τοῦ ἡγεμόνος τῆς Κέρκυρας, Κερκυλλίνου. Πίστεψε στόν Χριστό διά τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἰάσονος καί Σωσιπάτρου. Ὅταν δέ εἶδε τούς Ἁγίους νά ἔχουν συλληφθεῖ καί νά ὁδηγοῦνται στή φυλακή, ὁμολόγησε καί αὐτή τόν Χριστό καί διαμοίρασε στούς φτωχούς τά κοσμήματά της, τά ὁποία φοροῦσε.